Mogelijk drempelverlagende werking voor jongeren

Door het drinken van de alcoholvrije varianten zouden jongeren al aan de smaak van bier en wijn wennen, waardoor de stap naar de alcoholhoudende versie kleiner zou kunnen worden. In het Nationaal Preventieakkoord wordt om deze reden dan ook gesteld dat alcoholvrije dranken niet bedoeld zijn voor jongeren onder de 18 jaar [1].

Het Peilstationsonderzoek is een landelijk onderzoek naar roken, drinken, drugsgebruik en internetgebruik onder scholieren van 10 tot en met 18 jaar. In het Peilstationsonderzoek Scholieren 2019 is voor het eerst onderzocht hoeveel alcoholvrije dranken scholieren in Nederland drinken [2].

In hetzelfde onderzoek is bekeken of jongeren die alcoholvrij drinken vaker alcoholhoudende dranken drinken dan jongeren die geen alcoholvrij drinken. Van de scholieren van 12 t/m 16 jaar die in de afgelopen maand alcohol hebben gedronken, blijkt 16% wekelijks ook alcoholvrije dranken te drinken. Van de jongeren die in de afgelopen maand geen alcohol hebben gedronken, dronk 7% wekelijks alcoholvrij [2]. Het is niet bekend wat deze jongeren eerder dronken: de alcoholvrije of de alcoholische drank. Er kan dus niet met zekerheid uit dit onderzoek worden afgeleid dat het drinken van alcoholvrije dranken daadwerkelijk leidt tot het drinken van alcoholische dranken.

Het RIVM en het Trimbos-instituut hebben onderzoek gedaan naar het effect van reclame voor alcoholvrije dranken op jongeren. De jongeren zelf geven aan dat zij denken dat mensen door reclame voor alcoholvrije dranken eerder zullen kiezen voor alcoholvrije dranken als alternatief voor alcoholhoudende dranken [3]. Maar de jongeren denken ook dat ervaring met alcoholvrije dranken de drempel kan verlagen om dezelfde dranken ook mét alcohol te gaan proberen, omdat je dan al gewend bent aan de smaak. Volwassenen - ook ouders - zijn zich minder bewust van dit negatieve effect van reclame voor alcoholvrij [3]. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Nationaal Preventieakkoord [1].