Integrale aanpak alcoholpreventie
Dit item maakt deel uit van dossiers:
Alcoholbeleid en wetgeving,
Alcohol en gemeenten
Ga direct naar achtergrondinformatie
Een integrale aanpak van alcoholpreventie zorgt dat verschillende maatregelen en interventies voor verschillende doelgroepen in samenhang worden ingezet. Het RIVM onderscheidt vier pijlers bij een integrale aanpak [1]:
Vier pijlers integrale aanpak
- De fysieke en sociale omgeving hebben een sterke invloed op het alcoholgebruik van mensen. Maatregelen en interventies binnen deze pijler richten zich enerzijds op het beperken van de fysieke beschikbaarheid van alcohol. Het gaat dan bijvoorbeeld om het alcoholvrij maken van de schoolomgeving of de sportvereniging. Anderzijds gaat het bij deze pijler om het versterken van de sociale norm dat alcohol geen normaal consumentenproduct is, zoals de campagnes NIX18 en BOB.
- Regelgeving en handhaving zijn instrumenten van de landelijke en lokale overheid om de beschikbaarheid van alcohol te beperken en de verantwoorde verstrekking te bevorderen. Voorbeelden hiervan zijn de wettelijke leeftijdsgrens voor alcohol, de eis voor leidinggevenden in de horeca om een diploma Sociale Hygiëne te hebben en het toezicht op deze wettelijke regels. De handreiking toezicht op de DHW is een dynamisch kennisplatform met betrouwbare informatie over de DHW. De handreiking toezicht op de DHW biedt ondersteuning aan gemeenten bij de handhaving van de Drank- en Horecawet.
- Voorlichting en educatie dient verschillende doelen. Een belangrijk doel van voorlichting is om de kennis van bevolking of specifieke groepen of individuen daarbinnen over de gezondheidsrisico’s van alcoholgebruik te vergroten en daarmee een bijdrage te leveren aan gedragsverandering. Een voorbeeld hiervan is informatieverstrekking aan vrouwen met een kinderwens om te voorkomen dat ze alcohol drinken voor, tijdens en na de zwangerschap indien zij borstvoeding geven. Voorlichting heeft echter pas effect in combinatie met andere interventies, zoals het beperken van de beschikbaarheid van alcohol en toezicht en handhaving.
- Signalering, advies en ondersteuning zijn van toepassing op het moment dat, ondanks alle preventieve inspanningen, toch mensen in de problemen raken door alcoholgebruik. Het vroegtijdig signaleren van deze problemen en vervolgens adequaat reageren kan voorkomen dat problemen verergeren en dat zwaardere zorg nodig is.
Gemeenten zijn bij uitstek de partij om een integrale alcoholpreventie aanpak samen te stellen, stakeholders te betrekken en activeren en preventie activiteiten te coördineren. Deze rol sluit aan bij de wettelijke verplichting voor gemeenten om vierjaarlijks een Preventie- en Handhavingsplan alcohol op te stellen. Hoe gemeenten nader invulling kunnen geven aan een integrale alcohol preventieaanpak is uitgewerkt in de Handreiking Gezonde Gemeente van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Meer informatie
- Meer informatie over hoe gemeenten een lokaal alcoholbeleid kunnen ontwikkelen, kunt u vinden in de Handreiking Gezonde Gemeente thema alcohol.
- Meer informatie over ondersteuning bij het ontwikkelen van lokaal alcoholbeleid vindt u op de website van het Trimbos-instituut.
Nieuws
- Factsheet IJslands preventiemodel 26 mrt 2019
- Peiling naar normen roken en drinken onder 18 jaar 18 dec 2018
- Infosheet voor professionals over schadelijkheid alcohol 18 dec 2018
Links
-
Common myths regarding the STAD approach
In this brochure we list the most common myths in this area and give them a reality check. -
Dronkenschap en doorschenken
Een gemeentelijke aanpak om dronkenschap en doorschenken in het uitgaansleven tegen te gaan. -
Factsheet - IJslandse aanpak van middelengebruik onder jongeren
Het IJslandse preventiemodel is een aanpak gebaseerd op wetenschappelijke inzichten om middelengebruik (alcohol, tabak en drugs) door jongeren te voorkomen. Deze factsheet geeft inzicht in de werkwijze van het IJslandse preventiemodel en de kansen die dit model biedt voor de Nederlandse situatie. -
Factsheet - IJslandse aanpak van middelengebruik onder jongeren
Een verkenning van de wetenschappelijke literatuur. Dit literatuuronderzoek is een achtergronddocument voor een factsheet en geeft inzicht in de werkwijze van het IJslandse preventiemodel en de kansen die dit model biedt voor de Nederlandse situatie. -
Infographic - Alcohol en drugs op evenementen
Leidraad voor gemeenten. Op een snelle en interactieve manier kennismaken met de belangrijkste ins en outs van alcohol- en drugsbeleid op evenementen, dat kan met de Infographic Alcohol en drugs op evenementen. -
STAD in Europe
Addressing binge drinking in nightlife and other settings. -
STAD in Europe
A manual for communities preventing alcohol related harm. -
The STAD approach in 7 steps
Bookmark: 'The STAD approach in 7 steps.
Referenties
- RIVM (2015, 22 september). Wat is preventie, geraadpleegd op 31 oktober 2018.
Laatst gewijzigd: donderdag 3 december 2020 13:55