Beschikbaarheid van alcohol en verantwoorde verstrekking
Dit item maakt deel uit van dossier:
Alcoholbeleid en wetgeving
Ga direct naar achtergrondinformatie
Het beperken van de beschikbaarheid van alcohol is één van de meest effectieve maatregelen om het alcoholgebruik en de daaraan gerelateerde schade terug te dringen [1]. Drank- en Horecawet (DHW) is een wet die de verkoop van alcoholhoudende dranken en daarmee de beschikbaarheid van alcohol reguleert. Ook richt de wet zich op verantwoorde verstrekking.
DHW beperkt beschikbaarheid
De Drank- en Horecawet heeft als doel om schadelijke gevolgen van alcoholmisbruik tegen te gaan en alcohol gerelateerde overlast terug te dringen. De wet valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS en is daarmee primair een gezondheidswet. De bepalingen in de wet richten zich vooral op het beperken van de verkrijgbaarheid van alcohol via officiële verkoopkanalen, zoals supermarkten, horeca en slijterijen.
Belangrijke bepalingen uit de wet zijn bijvoorbeeld:
- Het uitsluiten van verkoop van alcohol bij specifieke verkooppunten zoals niet-levensmiddelen winkels, automaten en tankstations (artikelen 12-14, 16, 18, 19, 22).
- Een vergunningenstelsel voor het verstrekken van sterke drank en het schenken voor consumptie ter plaatse (artikel 3).
- Een verbod op de verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar (artikel 20 lid 1).
- Een minimale leeftijdsgrens van 18 jaar voor het in bezit hebben van alcohol (artikel 45).
- Een verbod op het toelaten van dronken personen in een horecagelegenheid of een slijterij (artikel 20 lid 5).
Verantwoorde verstrekking
Als een onderneming alcohol mag verkopen, dient dit volgens de overheid op een verantwoorde manier plaats te vinden. In de DHW is daarom opgenomen dat tijdens openingstijden van een vergunningsplichtige horecabedrijven en slijterijen altijd een leidinggevende aanwezig moet zijn die beschikt over een Verklaring Sociale Hygiëne (in de paracommerciële horeca gelden minder strenge eisen). De Verklaring Sociale Hygiëne geeft aan dat een leidinggevende succesvol het examen van de opleiding Sociale Hygiëne heeft afgelegd. Naar aanleiding van de evaluatie van de DHW is een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de huidige opleidingseisen op het terrein van sociale hygiëne. In het onderzoek wordt geconcludeerd dat de huidige opleidingseisen als effectief worden beoordeeld, maar dat er wel enkele verbeteringspunten zijn.
Toezicht op de DHW
Het toezicht op de Drank- en Horecawet is in 2013 gedecentraliseerd van de nationaal georganiseerde Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar gemeenten. Burgemeesters hebben sindsdien de verantwoordelijkheid om toe te zien op de naleving van de wet en te handhaven bij overtredingen van de wet. De NVWA houdt nog toezicht op enkele bepalingen van de wet, zoals het toezicht op vervoersmiddelen, legerplaatsen en luchthavens.
Gemeenten kunnen voor meer informatie over het toezicht houden op de Drank- en Horecawet terecht op de digitale Handreiking Toezicht DHW.
Naleving leeftijdsgrens
De naleving van de wettelijke leeftijdsgrens voor de verkoop van alcoholhoudende dranken wordt op landelijk niveau gemonitord, in opdracht van het ministerie van VWS. De meeste recente nalevingscijfers per branche vindt u bij Cijfers aanbod en markt. In het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik is als doel opgenomen dat de naleving stapsgewijs wordt verbeterd tot 100% in 2030.
Evaluatie van de DHW
In 2016 is de DHW geëvalueerd en zijn tegelijkertijd andere onderdelen van het alcoholbeleid tegen het licht gehouden. Meer hierover op de pagina ‘Landelijk beleid en wetgeving’.
Gerelateerde pagina's
- Alcoholmarketing in het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
- Jongeren en leeftijdsgrens alcohol
Nieuws
- Effect van alcoholbeleid in Noord-Australiƫ op hulpvraag bij de Spoedeisende Hulp 2 feb 2021
- Handhaving leeftijdsgrens alcoholverkoop schiet tekort 2 feb 2021
- Horeca opnieuw dicht en alcoholverkoopverbod na 20.00 uur door gedeeltelijke lockdown in Nederland 14 okt 2020
- Utrecht heeft alcoholverkoop na 22.00 uur verboden 6 okt 2020
- Bol.com en Gall & Gall stoppen met online verkoop alcoholhoudende dranken 23 sep 2020
- Alcoholverbod Zuid-Afrika opgeheven 26 aug 2020
- Verkoop van bier gestegen in de Verenigde Staten mede door coronacrisis 27 mei 2020
- Nieuwe methode van alcoholconsumptie doet intrede in Nederland 28 nov 2019
- Staatssecretaris Paul Blokhuis geeft opnieuw aan weinig te zien in het wetsvoorstel van Ziengs 10 sep 2019
- Uitspraak Rechtbank Oost-Brabant: Geen slijtersvergunning nodig voor pick up point 29 jan 2019
- Raad van State: terechte boete voor wederverstrekking alcohol aan minderjarige 18 dec 2018
Referenties
- Babor, T. (2010). Alcohol: No Ordinary Commodity. Research and Public Policy, Second Edition. Oxford: Oxford University Press.
Laatst gewijzigd: donderdag 3 december 2020 13:55