1. Expertisecentrum Alcohol
  2. Items

Alcoholpreventie jongeren in het onderwijs

Dit item maakt deel uit van dossier: Alcohol en jongeren
Ga direct naar achtergrondinformatie

Alcoholpreventie voor jongeren kan in verschillende settings plaatsvinden, de meest voorkomende is de schoolsetting [1]. Uit internationaal onderzoek is gebleken dat alcoholinterventies in de schoolsetting effectief kunnen zijn in het voorkomen of verminderen van alcoholgebruik bij jongeren [2,3,4]. De effectiviteit van de werkzame elementen van alcoholinterventies in de schoolsetting is afhankelijk van de ontwikkelingsfase waarin de jongere zich bevindt [3]. Elke ontwikkelingsfase biedt verschillende mogelijkheden voor alcoholpreventie in de schoolsetting.

Vroege adolescentie (12-13 jaar)

Universele alcoholinterventies zijn het meest geschikt in de vroege adolescentie (niet voor basisschoolleerlingen). Bij deze vorm van alcoholpreventie worden alle leerlingen, ongeacht hun risicostatus, benaderd om gezondheidsschade ten gevolge van alcoholgebruik te voorkomen. In de vroege adolescentie is het belangrijk om algemene vaardigheden, zoals zelfcontrole, probleemoplossende vaardigheden en/of sociale vaardigheden te versterken en ouders te betrekken. Ook blijkt de sociale norm belangrijk te zijn voor leerlingen in de vroege adolescentie. Als leerlingen de basisschool verlaten, hebben zij over het algemeen een negatieve norm ten aanzien van middelengebruik waaronder het drinken van alcohol. Het is belangrijk deze norm in de brugklas zo lang mogelijk vast te houden. Alcoholinterventies die zich richten op weerbaarheid tegen groepsdruk en peereducatie zijn niet effectief [1].

Midden adolescentie (14-15 jaar)

De midden-adolescentie is een lastige periode voor alcoholpreventie. Alcoholinterventies gericht op leerlingen én ouders laten positieve effecten zien. Ook selectieve interventies zijn voor deze leeftijdsfase effectief. Alcoholinterventies die zich richten op weerbaarheid tegen groepsdruk zijn niet effectief [1].

Late adolescentie (16 jaar en ouder)

Ook de late adolescentie blijkt een lastige periode voor alcoholpreventie [5]. Selectieve alcoholinterventies lijken te werken in de late adolescentie (15-18 jaar) [3]. Bij deze vorm van alcoholpreventie worden leerlingen met een verhoogd risico op problematisch alcoholgebruik en/of ernstige gezondheidsschade ten gevolge van alcoholgebruik door henzelf of door een ander benaderd om gezondheidsschade ten gevolge van alcoholgebruik te voorkomen. In de late adolescentie is het belangrijk dat alcoholinterventies zich richten op sociale normen, het versterken van zelfcontrole, motiverende gespreksvoering en het betrekken van ouders [3].

Gerelateerde pagina's

Links

Referenties

  1. Harreveld, C., Voogt, C., Planije, M. & Lemmers, L. Alcoholpreventie bij jongeren en jongvolwassenen. 2018. Trimbos-instituut: Utrecht, Nederland.
  2. Foxcroft, D.R. & Tsertsvadze, A. (2012). Universal school‐based prevention programs for alcohol misuse in young people. Cochrane Database of Systematic Reviews, 11(5), CD009113.
  3. Onrust, S.A., Otten, R., Lammers, J. & Smit, F. (2016). School-based programmes to reduce and prevent substance use in different age groups: What works for whom? Systematic review and meta-regression analysis. Clinical Psychology Review, 44, 45-59.
  4. Sandler, I., Wolchik, S.A., Cruden, G., Mahrer, N.E., Ahn, S., Brincks, A. & Brown, C.H. (2014). Overview of meta-analyses of the prevention of mental health, substance use, and conduct problems. Annual Review of Clinical Psychology, 10, 243-273.  
  5. Yeager, D.S., Dahl, R.E. & Dweck, C.S. (2018). Why interventions to influence adolescent behavior often fail but could succeed. Perspectives on Psychological Science, 13(1), 101-122.

Laatst gewijzigd: maandag 9 september 2019 13:52