Alcohol en somatische klachten in de huisartsenpraktijk

Het goed uitvragen van alcohol- en drugsgebruik is belangrijk. Enkele tips voor het gebruik neutraal ter sprake brengen, zonder dat de cliënt zich aangevallen voelt ^[1]_.

• Bouw eerst een vertrouwensband op met de cliënt. Neem daarvoor de tijd. Het uitvragen van alcohol- en drugsgebruik hoeft niet per se in het eerste gesprek te gebeuren.
• Benader het gebruik niet bij voorbaat als iets dat problematisch is. Bedenk of u zelf gevoelens of overtuigingen hebt, die een neutrale insteek in de weg staan.
• Neem vragen over alcohol en drugs op in een rijtje met andere leefstijlvragen.
• Leg aan de cliënt uit dat zijn of haar hulpvraag vaak samengaat met alcohol- of drugsgebruik (bijvoorbeeld bij stress, relatieproblemen).
• Vraag zoveel mogelijk naar concrete eenheden (glazen of flesjes) en wees u ervan bewust dat mensen hun gebruik vaak onderschatten.
• Zorg dat u vooraf helder heeft wat u kunt doen bij vermoedens van problematisch gebruik. Het gebruik bespreken is makkelijker als u weet welke mogelijke vervolgstappen er zijn.
• Als u merkt dat er weerstand is, laat dan het onderwerp even rusten en vraag aan de cliënt of u er op een ander moment op terug mag komen.

Als uit het gesprek met de cliënt blijkt dat er mogelijk sprake is van problematisch alcohol- of drugsgebruik kunt u:

• Proberen om de cliënt te motiveren tot minderen/stoppen met gebruik of hulp te zoeken met technieken voor motiverende gespreksvoering met de voor- en nadelenbalans. Verschillende instellingen voor verslavingszorg en hogescholen bieden een training om de motiverende gesprekstechnieken goed onder de knie te krijgen. Als de cliënt zelf geen problemen ondervindt, neem dan eventuele problemen van het systeem mee in het gesprek.
• De cliënt doorverwijzen naar aanbod van de instelling voor verslavingszorg.
• De patiënt wijzen op (online) hulpmiddelen om te minderen of stoppen met alcohol, b.v. MijnKoers.nl.